Flexibele woordenschat

Nieuwe situaties geven woorden soms een nieuwe betekenis. Neem nou het woord “samenwerken”. Vroeger betekende dat, dat je samen – in elkaars aanwezigheid – ergens aan werkte. Je overlegde, je dronk samen koffie, je schreef of tekende of bouwde allebei in dezelfde ruimte of werkplek. Maar nu, met het nieuwe werken waarbij je toch de helft van je tijd wel thuis bent, betekent het iets anders. Doorgaans komt het neer op: met elkaar mailen, stukken tekst aan elkaar opsturen en net zo lang schaven totdat het een gemeenschappelijk artikel of rapportje is geworden. Je hoeft elkaar niet eens meer te zien. Erger nog, je hoeft elkaar niet eens te kennen. In principe dan...

Nieuwe situaties leveren ook nieuwe woorden op. Toen de schoonmaak moest worden opgewaardeerd, kregen we “interieurverzorgsters”. Toen er politiek correct moest worden gesproken, kregen we “handen aan het bed” in plaats van verpleegsters. En nu we allemaal ons eigen werk moeten managen – omdat we ons soms suf piekeren wanneer we nu het beste op kantoor en wanneer we toch het beste thuis kunnen werken en hoe we dat artikel kunnen afmaken terwijl het boek dat je daarvoor nodig hebt, thuis ligt, etc. – nu krijgen we een cursus “persoonlijk leiderschap”. Let op: het betekent dus niet een persoonlijke stijl van leiding geven, maar het leiden van je eigen persoonlijkheid! Nou, dat was wel nodig, want het leiden van je eigen persoon is toch nog altijd het moeilijkste wat er is!

Maar nu heb ik een mooi nieuw woord gehoord! Het klinkt doodeng, maar het zegt wel precies wat het bedoelt. En bovendien, het sluit precies aan bij het nieuwe werken. Ik zal het even inleiden: de Protestantse Theologische Faculteit, ingetrokken in het hoofdgebouw van de VU, heeft een net iets andere manier van flexwerken dan wij van de faculteit Godgeleerdheid van de VU. Zij hebben wel flexplekken, maar ieder groep van vier of vijf bureaus is in principe aan een sectie of een ondersteunende afdeling. Zo’n groep noemen ze een “vlek”. Dat op zich is al interessant – vroeger was een vlek iets wat je ofwel moest schoonmaken ofwel moest wegwerken: ‘Even een vlekje wegwerken’. Maar nu komt het mooiste. Als je op je werk komt en je “vlek” is al vol met collega’s, moet je dus naar een andere vlek waar toevallig minder mensen werken dan er bureaus zijn. En hoe dat heet? “Vlekoverschrijdend werkgedrag”! Het is maar dat u het weet.